چه چیزهائی نباید به کودکان بگوئیم ؟
بی شک همه شنیده اید که ضرب المثلی داریم که زخم شمشیر خوب می شود ولی زخم زبان خوب نمی شود و اثر روانی آن زبان گاهی تا پایان عمر باقی می ماند . بعضی کلمات از نظر ما بسیار ساده اند ولی در ذهن لطیف کودک بُرنده است . مثلاً (( برادرت از تو دقیق تر است )) اثر روانی بد عمیقی داشته و اعتماد به نفس کودک را از بین می برد ؛ در حالیکه کلمات و جملات والدین باید اعتماد به نفس به وجود آورد و وسیله ای باشد تا کودک شناخت بهتری از خود بدست آورد . بایستی دید چه کلماتی را در مقابل کودکان ادا کنند که به شخصیت و روحیه آنان لطمه ای وارد نسازد و نقص تربیتی به وجود نیاورد . متخصصین نظر دارند که هرگز کودکان را سرزنش نکنید و غر زدن و فریاد کشیدن را صحیح نمی دانند . کلمات و جملاتی که برای کودکان آزار دهنده است .
1- اسم روی بچّه ها نگذارید .
(( نادان )) ، (( خیکی )) ، (( شلُی ))
وقتی والدین کودکان خود را با کلماتی مانند ((کودن)) ، ((بدجنس)) ((کمرو)) و غیره صدا می کنند آنان می پذیرند که این خصوصیات را دارند .
این کلمات و الفاظ آسیب شخصیتی وارد کرده و به اعتماد به نفس آنان لطمه می زنند ، لذا کودک در جمع حاضر نشده و در بازی ها شرکت نمی کند و کمتر می تواند با همسالان و بزرگترها ارتباط برقرار کند. بهتر است : از جملات مثبت و مستقیم برای تغییر رفتار کودکان استفاده کرد .
مانند (( تختت نامرتب است )) (( هوا سرد است بدون کاپشن مریض می شوی )) .
2- احساس طرد شدن
((من تو را از خدا نخواستم )) (( تو دیگه چه چیزی بودی خدا به من داد !)) (( برو حوصله ات را ندارم )) (( من تو را دوست ندارم )) با جمله های این چنینی فرزندان احساس می کنند در خانواده جایگاهی ندارند و کسی آنان را دوست نداشته و بفکرشان نیست ، در حالیکه انتظار دارند خانواده اقلاً خود را مسؤول به دنیا آوردن آنان بداند تا دیگران هم کودک را دوست داشته باشند . ضمناً کودکان هم آگاه باشند که به صورت یک اصل والدین فرزندان خود را بدون قید و شرط دوست دارند .
بهتر است : خانواده ها هر روز فرزند خود را در آغوش بگیرند و به آنان بگویند که دوستانشان دارند و با وجود او زندگیتان قشنگ شده است .
3- منفی بافی
(( تو چه کودنی )) (( تو اخرش هم چیزی نمی شوی ))
کودکانی که به چنین مسایلی متهم می شوند ، هرگز موفقیتی در زندگی نخواهند داشت ؛ در حای که پیام های مثبت فرزندان را جهت داده و همه انرژی خود را برای رسیدن به آن موقعیت مصرف خواهند کرد .
وقتی که می گویید : (( پسرم قیافه دکترها را دارد )) (( دخترم خانم مهندس می خواهد بشود )) این پیش بینی ها در برنامه ریزی های فرزندان شما دخالت خواهد داشت . بهتر است : در تمام مراحل به فرزندان خود اعلام کنید ، همیشه آنان را دوست داشته و خواهید داشت و آرزوی بهروزی آنان را دارید و مطمئن هستید در آینده با برنامه ریزی صحیح می توانند از هوش خود استفاده کنند .
4- انتظار بیشتر از توان کودک
(( تو باید همیشه 20 بگیری )) (( نقاشی فرزند من از همه همکلاسانش زیباتر است ))
چنین انتظاراتی ممکن است بیشتر از توان فرزند شما باشد و سبب گردد که اعتماد به نفس خود را از دست بدهد و نمره ها و نقاشیهایش را از شما پنهان کند .
بهتر است : همیشه قسمت پر لیوان را در فرزند خود ببینید . مثلاً (( آفرین ریاضی 18 شدی )) (( ادبیات 19 )) هرگز او را مجبور نکنید که باید 20 بگیری و یا نقاشی های او را ارزیابی نکنید . مثلاً (( بسیارنقاشی قشنگی ، عالیه )) بلکه بهتر است بگوئید که در نقاشی او چه می بینید . مثلاً (( در نقاشی تو گل می بینم ، استخر و نرده ها را می بینم . چیزهای دیگری هم بکش )) این باعث می شود که باز نقاشیهای خود را کامل تر کند ، نه اینکه بگوئید ، (( تو بهترین نقاشی )) او می داند که بهترین نیست و همین مسأله او را آزار می دهد و اعتماد به نفس خود را از دست می دهد .
5- تقصیررا به گردن بچّه ها نیندازید .
(( بخاطر تو خواهرت را از دیدن تلویزیون محروم کردم ))
وقتی کودکی را به خاطر کاری که دیگران کرده اند مقصر می دانید و سرزنش می شود ، شما اشتباه کرده اید . بایستی هر کسی را در مقابل اشتباه خودش بازخواست کرد و مقصر دانست تا بدینوسیله احساس مسؤولیت پذیری را در او تقویت کنید .
بهتر است : در مقابل اشتباه فرزندتان عصبانی نشوید ، سعی کنید خونسردی خود را به دست آورید و از اینکه به او پرخاش کرده و محروم از تلویزیون کرده اید ، معذرت بخواهید و بگویید (( خسته ام باید خود را بیشتر کنترل کنم ))
6- مقایسه نکنید
(( ببین خواهرت چقدر مرتب است )) (( ببین برادرت چه ساکت است ))
مقایسه فرزندان با یکدیگر سبب دشمنی و ناسازگاری در خانواده خواهد شد و شما احساس بد بودن و بی ارزشی را در او به وجود آورده اید و گاهی مقایسه های مثبت هم ضرر داشته و آرامش را از فرزند شما می گیرد و همیشه اضطرابی خواهد بود که شاید با هر کاری انجام دهد مورد مقایسه قرار بگیرد .
بهتر است : (( تو به قدر خواهرت مرتب هستی )) (( نمره هایت از سال گذشته بهتر شده )) این نوع مقایسه که فرد با خود مقایسه می شود مؤثرتر برای پیشرفت خواهد بود .
7- خجالت زدگی
(( در سن تو خجالت دارد که از یک سوسک بترسی ، این کار بچّه هاست ))
خجالت دادن فرزند سبب می شود که کودک احساس کند ضعیف است و قدرت اینکه بر سوسک پیروز شود ، ندارد . این مسأله او را خجالت می دهد و موجب از دست دادن روحیه او شده و شب اداری پیدا می کند و صبح هم این شب اداری را به طریقی ( وارونه کردن تشک ) پنهان می کند تا از تحقیر خود بکاهد .
بهتر است : (( اصلاً ناراحت نشو ، تو بزرگ شده ای )) تو حق داری ، سوسک و موش شاید چندش آور باشد.
8- نفرین و ناسزا نگویید
(( خدا تر از من بگیرد )) (( خدا تو را نبخشد ))
هرگز کودک را مورد طعن و لعن قرار ندهید ، او احساس بدی از خود پیدا کرده و نسبت به واکنش شما حساس می شود و از شما کینه به دل می گیرد .
بهتر است : کار اشتباه او را با پیامی مثبت گوشزد کنید . مثلاً (( اتاقت را تمیز کن تا خودت از آن لذت ببری و کمتر حوصله ات سر برود )) .
9- تهدید نکنید
(( اگر مشقهایت را ننویسی از دیدن تلویزیون محروم خواهی شد )) از ترساندن کودکان با جملات خود پرهیز کنید . زیرا تهدید ترس به وجود می آورد و احساس نا امنی در محیط ایجاد می کند . در مقابل بعضی از کارهایی که انجام می دهد ، او را تهدید نکنید (( اگر به حمام نروی ، تو را با خود به مهمانی نخواهم برد و تنها باید در خانه بمانی )) این تنها ماندن برای او ناراحت کننده است زیرا همیشه احساس نیاز به والدین را دارد .
بهتر است : همیشه به فرزند خود هشدار دهید نه تهدید کنید . هشدار واقعی و معقول مؤثرتر است .گ
10-اشتباهات
گاهی والدین از کوچکترین خطا ، بچّه ها را مقصر می دانند و احساس گناه می کنند و این احساس گناه بچّه ها را آزار خواهد داد و گاهی باور می کنند که مقصر هستند . این احساس گناه های بی حد سبب می شود که احساس تعهد در آنان از بین برود .
بهتر است : بگوئید هرگز بدون اطلاع خواهرت دست به وسایل او نزن . همانطور که دوست نداری خواهرت بدون اجازه تو از وسایلت استفاده کند .
منبع : کتاب 100 پرسش 100 پاسخ در روابط والدین و فرزندان نوشته اکرم (گیتی) حیدری
|
منوی اصلی
تبادل لینک هوشمند 
ورود
اعضا:
خبرنامه وب سایت:
آمار
وب سایت:
نویسنده: 
